Kritiek is geen antisemitisme: is kritiek op Israël nog mogelijk

Zoals in Amerika en overal ter wereld toont de pro-Israëlische lobby zich ook in ons land geruime tijd actief in een poging de critici van de Israëlische bezettings- en annexatiepolitiek de mond te snoeren. Een campagne van het Actieplatform Palestina om Israëlische landbouwproducten in de rekken te laten liggen, naar analogie van de acties tegen de Zuid-Afrikaanse Apartheid in de jaren tachtig, moest noodgedwongen worden afgeblazen nadat het Simon Wiesental Centrum in de VS een briefactie begon waarin de campagne werd vergeleken met de nazistische praktijk van 'Kauft nicht bei juden'.

Op het initiatief van toenmalig staatssecretaris Eddy Boutmans om een onderwijsbrochure opnieuw uit te geven over de Palestijnse kwestie kwam de lobbymachine zo zwaar uit de hoek dat de zaak werd afgeblazen. Nochtans waren de teksten van de hand van Ludo Abicht en Lucas Cathérine door een comité van 18 deskundigen nagelezen. Het misbruik van termen als 'antisemitisch' (bijvoorbeeld in de Israëlische krant Maariv van 26 augustus 2001) blijkt voldoende intimiderende kracht te bezitten. Niemand wil immers in verband gebracht worden met die zwarte bladzijden uit de Europese geschiedenis.

De jongste maanden lijkt de lobby zich alsmaar agressiever te gedragen. Ze nam deze zomer de traditionele debattenreeks tijdens de Gentse Feesten onder vuur omdat het luik over Israël en Palestina te 'eenzijdig' en 'anti-Israëlisch' zou zijn ingevuld. Op de website van de Stad Gent regende het beledigingen en gratuite beschuldigingen aan het adres van organisator Eric Goeman, die zelfs vergeleken werd met Goebbels. Eric Goeman staat nochtans bekend als iemand die al jaren waarschuwt voor extreemrechts. Hij was de trekker achter diverse Holocaust-herdenkingsplechtigheden. Ironie: nu blijkt dat net het Vlaams Belang in de persoon van Ortwin Depoortere - een zelfverklaarde aanhanger van Verdinasoleider en antisemiet Joris van Severen - het initiatief heeft genomen om rond de hele kwestie een interpellatie bij het Gentse stadsbestuur in te dienen voor de gemeenteraadszitting op 1 september 2008. Het doel is duidelijk. Na 19 jaar wil de extreemrechtse partij, die zich graag zelf voorstelt als slachtoffer van de aantasting van vrije meningsuiting, de debatten muilkorven.

De pro-Israëlische lobby viseerde ook een andere activiteit op de Gentse feesten door elektronische berichten te versturen aan het adres van Amnesty International, waarin gewaarschuwd werd voor medewerking met een organisatie als Vrede vzw die met 'propaganda het antisemitisme opwakkert in de scholen en bij allochtonen'. Telkens opnieuw blijkt het om dezelfde groep te gaan van mensen uit de omgeving van het maandblad 'Joods Actueel'.

Het laatste wapenfeit van de 'lobby' dateert van enkele dagen geleden. Ditmaal wordt een studiedag geviseerd die was opgezet door een reeks organisaties waaronder de 'Vereniging Leraren Aardrijkskunde' en de 'Interdiocesane Dienst voor het Katholiek Godsdienstonderwijs'. Die zou plaatsvinden in het Antwerpse Vredescentrum, maar daar is men nu gezwicht onder de druk. Het Vredescentrum heeft laten weten dat de studiedag 'Israël en Palestina in de klas' van begin oktober niet in het Vredescentrum kan doorgaan. 'Sinds deze ochtend hebben wij vanuit de Joodse Gemeenschap verschillende reacties gekregen', zo luidt de mededeling. Weer een georchestreerde campagne uit gekende hoek.

De techniek van deze lobby bestaat erin om kritiek op de Israëlische mensenrechtenschendingen en schendingen van het internationale recht te pareren door deze gelijk te stellen met haat tegen Israël en tegen de joden in het algemeen. Antisemitisme dus. Het doet er niet toe dat die kritiek zijn fundament vindt in talloze VN-resoluties en -documenten evenals mensenrechtenrapporten van alle gezaghebbende mensenrechtenorganisaties. Het schaamteloos misbruiken van het begrip 'antisemitisme' verhindert niet dat deze lobbytechniek wonderwel werkt. Bij velen is de angst groot om als 'antisemitisch' gebrandmerkt te worden.

De aangehaalde voorbeelden en de vele andere van de afgelopen jaren beginnen het karakter te krijgen van een ware heksenjacht tegen critici van het Israëlische regime. Aanklachten tegen de wantoestanden in de Palestijnse gebieden moeten hun weg blijven vinden naar de publieke opinie, zoals dat ook bij andere mensenrechtenschendingen het geval is. Wij willen ook een waarschuwing uitsturen, want dergelijke praktijken kunnen een open debatcultuur in gevaar brengen. Wij roepen het Gentse stadsbestuur en andere instanties dan ook op om zich niet te laten misleiden of onder druk te laten zetten. Ze moeten net als de geviseerde organisaties en individuen hun verantwoordelijkheid nemen en de kanalen helpen open houden waarlangs feiten en kritieken worden geformuleerd.

Namens het Platform voor vrije meningsuiting:

Ludo De Brabander (Vrede vzw), Eric Goeman (woordvoerder Attac Vlaanderen), Peter Desmet (directeur Greenpeace Belgium), Rudi Laermans (socioloog, KU Leuven), Lieven De Cauter (cultuurfilosoof, KU Leuven/RITS), Stephan Galon (vakbondsecretaris Algemene Centrale ABVV), Ludo Abicht (filosoof, UGent), Fatma Arikoglu, Karel Arnaut (antropoloog, UGent), Frank Beke (voormalig burgemeester Gent), Bilal Benyaich (Kif Kif), Sarah Bracke (socioloog, KU Leuven), Jean Bricmont (fysicus, UCL), Paul Buekenhout (Passa Porta), Marlies Casier (wetenschappelijk medewerkster, UGent), Lucas Catherine (auteur), Lydia Chagoll (schrijfster/cineaste), Saddie Choua (videaste), Manu Claeys (essayist), Eric Corijn (stadsgeograaf, VUB), Caroline Copers (algemeen secretaris Vlaams ABVV), Bert Cornillie (taalkundige, KU Leuven), Geertrui Daem (schrijfster), Leen De Backer (artistiek medewerker MuHKA), Bruno De Bondt (Indymedia.be), Pascal Debruyne (Derdewereldstudies UGent), Frans Denissen (auteur/literair vertaler), Herman De Ley (historicus/emeritus hoogleraar, UGent), Paul De Keulenaer (auteur), Didi de Paris (auteur), René De Preter (auteur), Geert Devos, Pol Devos (Geneeskunde voor de derde wereld), Bruno De Wever (historicus, UGent), Dirk De Zutter (ex-leraar), Charles Ducal (dichter), Jan Dumolyn (historicus, UGent), Nadia Fadil (sociologe, EUI/KU Leuven), Peter Franssen (journalist/schrijver), Baudouin Ferrant (secretaris ABVV), Hilde Geens (journaliste), Kendell Geers (kunstenaar), H. Goldberg, Jacques Gutwirth (etnoloog en eredirecteur CNRS), Jaap Hamburger (voorzitter Stichting Een Ander Joods Geluid, Amsterdam), Rik Hancké (acteur/regisseur), Staf Henderickx, Jos Hennes (uitgever EPO), Erwin Jans (dramaturg Toneelhuis), Ivo Jannsens (directeur Demos), Peter Tom Jones (ecoloog/publicist, KU Leuven), Francis Jorissen (webmaster Attac Vlaanderen), Chris Lauwers (OCMW-raad Sint-Amands), Michel Leclerc (dichter), Fred Louckx (socioloog, VUB), Ico Maly (Kif Kif), Tjen Mampaey (onderwijzer/auteur), Francine Mestrum (UGent), Reginald Moreels (ex-staatssecretaris van Ontwikkelingssamenwerking), Dany Neudt (coördinator Kif Kif), Ides Nicaise (econoom, KU Leuven), Jacques Pauwels (historicus), Rik Pinxten (antropoloog, UGent), Anne Provoost (schrijfster), Brecht Ranschaert (redacteur YANG), Frank Roels (emeritus hoogleraar, UGent), Jean-Pierre Rondas (journalist Klara), Johan Sanctorum (filosoof-publicist), Mark Saey (filosoof), Michel Vanhoorne (Links Ecologisch Forum), Robert Soeterik (antropoloog, Middle East Research Associates, Amsterdam), Klaas Tindemans (RITS), Monika Triest (onderwijsdeskundige), Werner Trio (journalist Klara), Dirk Tuypens (acteur), Dirk van Bastelaere (dichter), Bogdan Van Doninck (socioloog), Dirk Van Duppen (voorzitter Geneeskunde voor het Volk), Gie van den Berghe (ethicus/historicus, UGent), Yvan Vanden Berghe (emeritus hoogleraar, Universiteit Antwerpen), Hugo Van Droogenbroeck (Oproep voor een Democratische School), Frank Van De Veire (filosoof, KASK), Paul Vanden Bavière (verantwoordelijk uitgever Uitpers), Trees Verleyen (lector Journalistiek, KHM), Koen Vlassenroot (polemoloog, Conflict Research Group UGent), Dominique Willaert (coördinator Victoria Deluxe), Sami Zemni (politoloog, UGent)